Reactie van Mathilde El Bakri, parlementslid voor de PTB*PVDA bij het Brussel Hoofdstedelijk Gewest, op de interparlementaire klimaatresolutie.
De toekomst ligt nog in onze handen, maar we hebben wel een revolutie nodig om het klimaat te redden. Niet alleen de PVDA zegt dat. Dat zegt ook Jean-Paul van Ypersele, klimatoloog en medeauteur van het IPCC-rapport van vorige maand.
In de inleiding tot de resolutie verklaart u zich bewust te zijn van de snelle wereldwijde ontregeling van het klimaat. U roept zelfs op tot snelle en krachtige actie. Tot zover zijn we het eens. Maar de kat komt op de koord zodra men de hele tekst onder de loep neemt. We stellen vast dat het hier slechts om een zoveelste krachteloze resolutie gaat, die bewijst dat de traditionele partijen NIET van plan zijn om snel te reageren en het roer radicaal om te gooien. Er valt héél veel te brommen over deze tekst, maar ik hou het hier bij twee punten die aantonen hoezeer de resolutie ondermaats is.
1. Ondermaats, want men moet snel ingrijpen
Wat zegt de wetenschap? De conclusies van het zesde rapport van het IPCC liegen er niet om : om de gevolgen van de klimaatverandering onder controle te houden, moet de stijging van de gemiddelde wereldtemperatuur dwingend beperkt worden tot 1,5°C. Om dit te bereiken moet, ten eerste, de uitstoot van broeikasgassen tussen vandaag en het jaar 2030 met tenminste 55 % naar beneden ; moet, ten tweede, tegen het jaar 2050 de uitstoot met tenminste 95% naar beneden ; en ten derde is, tot 2030, tussentijds ingrijpen essentieel, aangezien ieder uitstel de risico’s en de kosten van de klimaatverandering zal laten stijgen.
En wat vertelt de resolutie ?
Ze vraagt dat België een sterkere vermindering van broeikasgassen dan de 40 % tot 2030 vooropstelt.
Ik zit met een vraag. Hoe hoog bepaalt u een sterkere vermindering dan die 40 % ? U zou zoals Nederland meteen op tenminste 55 % kunnen mikken. Maar misschien hebt u de bedrijfswereld en het VBO niet voor het hoofd willen stoten. Zij waarschuwden immers de Belgische politieke wereld voor een “te ambitieus en disproportioneel project voor 2030”. Ik laat u raden : wie heeft gezegd dat de vermindering “de competitiviteit van de industrie niet mag schaden” ? Juist : het VBO. De zin staat dan ook letterlijk in de voorgestelde resolutie. De resolutie komt er zelfs rond voor uit : ze plooit zich immers naar de eisen van de werkgeversorganisatie Business Europe. Die gaf in een interne nota haar leden de raad om veeleer positief te blijven bij politieke verklaringen, voor zover die tot 2030 geen wetgevende implicaties hebben, maar zich ondertussen wel te verzetten tegen strengere maatregelen...
2. Ondermaats, want er is een radicale ommekeer nodig
Wat zegt de wetenschap ? De maatregelen om het bij 1,5°C te houden vergen, volgens het IPCC, ten spoedigste radicale veranderingen op alle domeinen van onze samenleving.
Wat vertelt de resolutie ? Geen spat kritiek noch twijfel over de huidige politiek inzake maatregelen tegen de klimaatopwarming. Integendeel. De resolutie vraagt dat België “een pioniersrol zou blijven spelen”. LOL . Wij, een pioniersrol ? In welke Fabeltjeskrant heeft iemand ooit kunnen lezen dat België een pioniersrol vervult in de strijd tegen de klimaaatsverandering ?
Uit de jongste cijfers blijkt net dat België achterop hinkt. Erger, sinds 2014, is in ons land de uitstoot van broeikasgassen toegenomen. Uit het recente rapport van de Europese Commissie blijkt ook dat België compleet ontspoort op het pad naar de (nu reeds onvoldoende) vermindering van de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030, wanneer we dan met nog 21 % achterop zullen slenteren ! Altijd hetzelfde gerecht bereiden, altijd opnieuw mislukken ? Kies misschien eens een ander recept, ja ? Kwestie van gezond verstand. Maar als het om klimaatontregeling gaat, is er geen enkele traditionele partij van plan om eens een ander recept te zoeken. Hoe dat mogelijk is...?
Wel, dat is mogelijk omdat we onder het kapitalisme leven. Zelfs als het om het klimaat draait, veegt het kapitalisme haar voeten aan de natuurwetten, want het kapitalisme erkent alleen de wet van de markt.
Met deze resolutie bevestigt u dat de wet van de markt het haalt boven de natuurwet, met fijne ideetjes als : “de markt niet verstoren”, of nog : “de noodzaak de competitiviteit van de Belgische bedrijven te beschermen”.
Zo wordt in deze resolutie bijvoorbeeld de handel in emissierechten niet fundamenteel in vraag gesteld, hoewel hij al ruimschoots heeft bewezen dat hij niets waard is om de uitstoot van broeikasgassen naar beneden te halen. De handel in emissierechten is immers niets anders dan een “pollutievergunning”, die neerkomt op speculatie op luchtvervuiling, waarmee multinationals zich kunnen verrijken op de kap van het klimaat.
Of neem nu de koolstofbelasting. De resolutie is sterk voor. De PVDA is met klem tégen.
Waarom ?
Omdat de koolstofbelasting in hetzelfde bedje ziek is als de emissiehandel. Men blijft in de illusie geloven dat de onzichtbare hand van de markt het probleem van de broeikasgassenuitstoot zal oplossen, maar in de logica van de markt, vergunt men de multinationals te vervuilen zolang ze maar betalen. Hier is niet zozeer sprake van “de vervuiler betaalt”, maar wel van “wie betalen kan, die mag vervuilen”.
En dàt verdedigt men in deze resolutie ! De omgekeerde wereld !
Koolstofbelasting is niet allleen niet efficiënt, maar ook fundamenteel onrechtvaardig, unfair. Eén : de verbruiker wordt verantwoordelijk gesteld voor de vervuiling die hij niet veroorzaakt, en twee : de kleine inkomens worden harder getroffen door de stijging der productprijzen.
3. De visie van de PVDA
Het klimaatprobleem is een probleem van het systeem, het kapitalistische systeem waaronder de hele bevolking willens nillens moet leven, tot groot profijt van een minderheid.
Als we willen ageren tegen de opwarming van de aarde, moeten we ermee ophouden onszelf wijs te maken dat een zogenaamd groen kapitalisme mogelijk zou zijn. Niet alleen de PVDA beweert dat, Naomi Klein legt het in het lang en het breed uit in haar boek
Het huidige kapitalistische denken moet worden vervangen door planmatig doordenken, in alle sectoren samen.
De planmatige aanpak houdt in dat het emissiehandelssysteem (ETS) wordt vervangen door dwingende maximum-uitstootnormen, vastgelegd per sector. Om de planeet te redden is er, meer dan ooit, nood aan de opbouw van consequent antikapitalistische linkse krachten. Je moet niet braafjes afwachten tot de verandering vanzelf komt, je moet ze afdwingen en opleggen. Radicaal het schip keren, vergt krachtmeting op het terrein. Bij de burgers en “No time : verander nu, voor het klimaat alles verandert” (De Geus, 2014). klopt dat ? Het maatschappelijk middenveld is de boodschap aangekomen. Da’s waarom we met Climate Express en Coalition Climat afspreken op zondag 2 december, de vooravond van de Klimaatconferentie Katowice 2018 (COP24) in de straten van Brussel. Voor gerechtigheid.