Skip to content

Nieuwe gemeentewet: een gemiste kans voor meer democratie en transparantie

Nieuwe gemeentewet: een gemiste kans voor meer democratie en transparantie

Begin juli stemde het Brussels Parlement over de wijzigingen in de "nieuwe gemeentewet", het geheel van regels met betrekking tot het politieke leven in de gemeenten en hun werking. De meerderheidspartijen (PS, Ecolo, Défi, sp.a, Groen, OpenVLD) verwierpen de voorstellen van de PVDA voor meer democratie en transparantie. De traditionele partijen bespraken liever de verhoging van de burgemeesterswedden...

Het eerste verworpen voorstel ging over de volksraadplegingen in de gemeenten: De PVDA wilde dat als 5 % van de bevolking om zo'n raadpleging vraagt, de gemeente verplicht zou zijn die in te richten. Dat zou een stap voorwaarts zijn geweest naar een meer rechtstreekse en participatieve democratie. Maar de traditionele partijen verkiezen te wachten, na te denken en nieuwe "staten-generaal" op te richten om "een duidelijk beeld te krijgen". In 2019 had de PVDA een gelijkaardig voorstel op het gewestelijk niveau ingediend, maar dat voorstel is nog altijd niet besproken geworden in het Brussels parlement...

Ten tweede wilde de PVDA dat de zittingen van de gemeenteraden via internet zouden worden uitgezonden. Een voorstel voor meer transparantie, dat eveneens verworpen werd. De betrokken minister Bernard Clerfayt (Défi) antwoordde dat het een probleem van tweetaligheid is en dat zo een video-uitzending dan ook niet zo makkelijk te verwezenlijken is.

Dat is vreemd, want enerzijds weten we dat dit al gebeurt in gemeenten als Anderlecht waar de gemeenteraad live te volgen is, en in Brussel-Stad waar de video zelfs achteraf nog beschikbaar is. En anderzijds meldt de Brusselse organisatie Brulocalis in haar advies dat het niet verplicht is om in beide talen uit te zenden, aangezien de notulen en verslagen van de raden deze tweetaligheid al waarborgen.

En ten derde verplicht de door de meerderheid goedgekeurde tekst de gemeenteraadsleden om bepaalde delen van de gemeenteraadsvergaderingen "geheim" te houden. De PVDA wilde die definitie van "geheimhouding" verduidelijken om misbruik en druk te voorkomen: het is normaal om geheimhouding te moeten respecteren bij de behandeling van individuele dossiers over het privéleven van burgers, maar "geheimhouding" zonder specifieke aanleiding opleggen dreigt de gemeenteraadsleden te muilkorven en onder druk te zetten om politieke elementen niet te onthullen.

Tijdens de debatten bekommerden de traditionele partijen zich vooral om iets wat hen écht na aan het hart ligt: de opwaardering van de wedden van de burgemeesters. Volgens Ridouane Chahid, PS-fractieleider in het parlement én burgemeester van Evere, zullen de aangekondigde maatregelen om de mandaten te decumuleren hem een weddeprobleem opleveren. Het is een aloud debat dat hij weer op tafel legt, namelijk een weddeverhoging voor de burgemeesters van kleine gemeenten in geval van decumulatie. Wat hij echter niet zegt, is dat er in geval van cumul een plafond bestaat voor de inkomens. En dat een burgemeester van een kleine Brusselse gemeente, als hij geen ander ambt bekleedt, 52.000 euro per jaar verdient... zodat er geen behoefte is aan opslag...

PVDA-volksvertegenwoordiger Leïla Lahssaini kwam tussen om het gevoel voor prioriteiten van de traditionele partijen aan de kaak te stellen: "Als ik hoor dat er zoveel gepraat wordt over weddeverhogingen voor burgemeesters, sta ik paf. Ambtenaren van niveau E of D kunnen met amper 1200 euro per maand de eindjes niet aan mekaar knopen. Er wordt al jaren getreuzeld om de al te lage wedden van de gemeentelijke ambtenaren op te trekken... Het zijn niet de wedden van de burgemeesters en de problemen van mandaatvreters die dringend zijn."

Het begin van het nieuwe politieke jaar kondigt dan ook grote discussies aan: de codex van de lokale democratie, de discussies over decumulatie, de wedden van de burgemeesters, ...