Het project voor de bouw van een nieuwe wijk op een deel van het braakliggende terrein van Josaphat in Schaarbeek zorgt voor verdeeldheid in de Brusselse regering. Enerzijds wil de PS een van de laatste openbare gronden in het Brusselse Gewest gedeeltelijk in handen geven van projectontwikkelaars, anderzijds weigert Ecolo dat de grond wordt bebouwd, met als argument het behoud van de biodiversiteit. Volgens de PVDA kunnen we nochtans tegemoet komen aan zowel de huisvestingscrisis als de klimaatproblematiek, teneinde de Brusselse bevolking een kwaliteitsvolle woonomgeving te bieden. Dat kan alleen als de grond in publieke handen blijft. De PVDA pleit voor de bouw van 1200 publieke woningen, waarvan de helft sociale woningen, de aanleg van een toegankelijke groene ruimte en een deel van het braakliggende terrein dat intact blijft.
Waar hebben we het over?
De "Josaphatwoestenij" is een voormalig industrieterrein (NMBS-station) dat de gemeenten Evere en Schaarbeek doorkruist. Aangezien het terrein in 1994 werd gesloten, moest het eerst worden gesaneerd en daarna werd het min of meer in de steek gelaten. Vandaag is het eigendom van het Brusselse Gewest en gesloten voor het publiek. De regionale regering werkt al jaren aan een heraanleg van het gebied, dat zowel woningen als gemeenschapsinfrastructuur zou omvatten.
Vandaag voorziet het project in 1.200 woningen, een school, een crèche en een medisch centrum, alsook een beschermd natuurgebied. Het grote nadeel is dat in deze versie van het project, zoals gesteund door de PS binnen de Brusselse regering, de helft van de geplande woningen zou worden verkocht aan privé-ontwikkelaars. En in het deel dat publiek zou blijven, zou slechts een handvol woningen sociaal zijn. Ecolo daarentegen wil geen woningen bouwen en wil de woestenij intact houden.
Voor de PVDA is het essentieel dat het Josaphatterrein en het daarop te ontwikkelen project 100% in publieke handen blijven. Dit is de enige manier om een stad te garanderen die betaalbaar is voor haar inwoners en tegelijkertijd voldoende groen heeft voor iedereen. Als de privésector ermee gemoeid is, is er geen enkele garantie of controle meer over de manier waarop dit terrein wordt omgevormd. Dan stuurt het winstperspectief de voorgestelde projecten en niet het welzijn van de gemeenschap en de planeet. De PVDA vraagt daarom dat de 1.200 gebouwde woningen 100% publiek zijn en dat de helft sociale woningen worden. Deze woningen moeten worden gebouwd in een groene ruimte die toegankelijk is voor de bewoners. De PVDA zal ook een resolutie in het Brusselse parlement indienen om te garanderen dat alle gebouwde woningen publiek zullen zijn.
De huizencrisis, de grote vergetelheid van de Brusselse regering
Men kan moeilijk ontkennen dat de woonsituatie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest sinds enkele jaren enorm verslechtert. Met slechts 7% sociale woningen in de regio, staan er 52.000 gezinnen op de wachtlijst voor een sociale woning en dit aantal neemt elk jaar toe. Vandaag worden in Brussel kinderen ziek omdat ze gedwongen worden in ongezonde woningen te leven. Voor de PVDA zijn er geen 1000 manieren om deze crisis op te lossen: we moeten veel meer publieke woningen bouwen. Deze crisis laat ons geen andere keuze dan te bouwen op grond zoals de Josaphatwoestenij: een 100% publieke bouwgrond.
Leegstaande woningen en kantoren aanpakken volstaat niet om de huisvestingscrisis op te lossen
Naast de bouw van nieuwe openbare woningen moeten andere oplossingen worden bedacht. Er staan in Brussel heel veel huizen en kantoren leeg. Die moeten zo snel mogelijk door het Gewest worden gerecupereerd voor betaalbare huisvesting. Het is echter fout om, zoals Ecolo, te beweren dat deze ongebruikte of verlaten plaatsen alleen zullen volstaan om de huidige crisis op te lossen. Die omschakeling kan zeer lang duren en kostelijk zijn. Bovendien, zelfs al kon het met een vingerknip en tegen lagere kosten worden gedaan, dan zou dit niet aan de noden van de stad kunnen voldoen.
Ecolo wijst graag op de lege woningen om niet op het braakliggende terrein te hoeven bouwen, maar de staat van dienst van Ecolo in dit opzicht is rampzalig. In Vorst bijvoorbeeld, waar Ecolo sinds 2006 een meerderheid heeft, staan op de Bemptsite al 15 jaar 200 sociale woningen leeg. Erger nog, Schaarbeek, waar het braakliggende terrein van Josaphat ligt en waar Ecolo al 20 jaar aan de macht is, is qua percentage sociale woningen de slechtste gemeente van het Brussels Gewest. Met andere woorden, Ecolo wil geen sociale woningen bouwen.
Een groene stad voor iedereen
Maar moeten we Brussel dan volbetonneren en een einde maken aan natuurgebieden? Voor het PVDA is het van essentieel belang dat overal in de stad hoogwaardige gemeenschappelijke groenvoorzieningen voor gezinnen worden aangelegd. Brussel staat bekend als een bijzonder groene stad, maar de werkelijkheid is niet zo vanzelfsprekend: de centrumgemeenten (Brussel-Stad, Molenbeek, Sint-Joost, Schaarbeek enz.) zijn niet alleen het dichtst bevolkt, maar de bevolking heeft er ook het minst toegang tot groene ruimten.
Het is essentieel om deze wijken herin te richten zodat iedereen in een stad met minder beton kan leven. Het gebrek aan bomen in straten en op pleinen is verantwoordelijk voor het ontstaan van hitte-eilanden die schadelijk zijn voor de gezondheid van de omwonenden. Dat helpt de klimaatcrisis niet oplossen. Het project dat momenteel voor Josaphat op tafel ligt, beantwoordt gedeeltelijk aan deze behoeften, aangezien het voorziet in een openbaar park van 7 hectare, naast het beschermde natuurgebied van 6 hectare dat zou worden gesloten. In zijn huidige staat heeft het terrein geen bomen en het gebrek aan schaduw maakt het in de zomer verstikkend. Maar deze ruimten zullen ook intelligent moeten worden ontworpen, zodat gezinnen zonder buitenruimte ten volle van de ontwikkeling kunnen genieten.
De PVDA steunt ook de strijd voor meer groen en frisse ruimtes in andere delen van de stad. Op gewestelijk niveau hebben wij ons bijvoorbeeld verzet tegen de bouw van kantoren op het rijke natuurgebied van de Meylenmeersch in Anderlecht. In de Zuidwijk, waar de dichtheid zeer hoog is en groene ruimtes ontbreken, verdedigen wij de aanleg van deze ruimtes om deze wijk te laten ademen en gezinnen ruimtes voor ontspanning te bieden. Terwijl de PS-Ecolo-regering kantoren wil afbreken die minder dan 30 jaar oud zijn om ... andere kantoren te bouwen.
Voor de PVDA moet de strijd tegen de toenemende armoede en tegen de klimaatverandering absoluut inhouden dat gronden opnieuw in publieke handen komen. Het is geen geheim dat privéontwikkelaars zich niets aantrekken van de toestand van de planeet of de mogelijkheid van gezinnen om een betaalbare woning te vinden. Hun belangen zijn uitsluitend financieel. Goede, betaalbare woningen met een aangename en gezonde buitenomgeving voor de stad en haar inwoners kunnen veel ongelijkheden oplossen. Er is een stadsbrede visie nodig om een evenwicht te bereiken tussen waardige en toegankelijke woningen en groene gebieden die de bewoners lucht, ruimte en kwaliteitsvolle voorzieningen bieden.
