Minister-president Rudi Vervoort (PS) heeft deze vrijdag zijn algemene beleidsverklaring afgelegd. Françoise De Smedt, fractieleidster van de PVDA in het Brussels Parlement, voerde het woord. Voor de PVDA "is deze regering, die er niet in slaagde om de gezondheidscrisis aan te pakken, ook niet opgewassen tegen de taak om de aangekondigde ernstige sociale crisis op te lossen. Een paar pleisters zullen niet volstaan om de economische en sociale bloeding te stoppen".
klik hier om de interventie te zien
Meneer de minister-president,
Aangezien u ons gisteren vertelde dat stappen onze eerste manier van verplaatsen zou worden, nodig ik u uit om met mij op stap te gaan in de wijken waar u beter aanwezig zou zijn. Een wandeling om u al onze ideeën te laten zien voor noodhulp aan de Brusselse gezinnen en werkers.
Eerst bij de groepspraktijken die de nodige middelen kregen om zich in alle wijken te ontwikkelen om aan preventieve geneeskunde te doen, te kunnen bellen of langskomen bij gezinnen, aan nauwe contactopsporing te doen, en in een sfeer van vertrouwen dit verrekte virus te isoleren.
Dan de rusthuizen, waar voldoende personeel aanwezig is om voor onze grootouders te zorgen, waar kwalitatieve en duurzame werkgelegenheid werd geschapen.
Een huurregeling die de huurprijzen verlaagde om terug zuurstof en koopkracht te geven aan Jérôme, Fatima, Nathalie of Yacine.
Het zijn ook commerciële huurprijzen die maandenlang wegvielen voor Gregory die een café runt.
En openbaar vervoer dat de middelen kreeg om zich te ontwikkelen om ons te vervoeren zonder bomvol te geraken.
En de activering van hefbomen zodat de rijksten belastingen betalen en de schuld van al deze investeringen financieren... Zodat we uiteindelijk niet belast worden met een kilometerheffing die de werkers nog meer in de armoede zal storten...
Dit is een gezondheidswandeling, een sociale wandeling, meneer de minister-president... Maar hetzelfde kan niet gezegd worden over uw regeringsverklaring van gisteren.
Gezondheid
Het zal u niet ontgaan zijn dat de gezondheidscrisis die we sinds maart meemaken nu zijn tweede golf beleeft. En we gaan die bijna met slechtere wapens tegemoet dan in de eerste golf. Ik ga niet terugkomen op de blunders bij het opzetten van de testen, de contactopvolging. Er is daar al veel over gezegd en vooral het feit dat u niet langer kunt beweren dat u het niet wist. Dat is hoe u door uw gebrek aan anticipatie faalde.
Ik zal in plaats daarvan de secretaris-generaal van de Federatie van Medische Huizen citeren. Zij zegt: "Al wekenlang slaat de frontlinie alarm: we houden het niet langer vol! [...]Ziekenhuizen moeten intensieve zorgunits openen terwijl er een tekort aan verplegend personeel is."
Ik zal het hebben over het personeel van Sint Anna dat gisteren nog actie voerde om meer handen te vragen. Ik zal het hebben over de roep om hulp van de ziekenhuizen.
En ik ga het hebben over de eerste golf die bijzonder verwoestend was in de woonzorgcentra. We hebben meer dan 1.000 sterfgevallen gehad, meer dan 1.000 doden, inwoners van Brussel! En aangezien een bewoonster hierover getuigt in het programma Investigation van de RTBF, zal ik haar citeren: "Ja, we zijn oud. Ja, we hebben een handicap. Maar dat mag geen reden zijn om ons te laten doodgaan... De regering heeft haar werk niet gedaan, en daarmee uit !"
En jullie laten het weer gebeuren, zonder alle lessen te trekken uit die eerste golf.
Vandaag vernemen we dat 4 van de 10 sterfgevallen in België opnieuw de bewoners van rusthuizen treffen. In "normale" tijden heeft het verplegend personeel het al veel te druk. Een zorgkundige heeft me laatst uitgelegd dat ze in 3 uur tijd 19 patiënten moest verzorgen. Dat betekent: ze wassen, voeden en verzorgen. 9 minuten per persoon. Een andere legde me uit dat ze 's nachts op haar werkplek met 2 zijn voor 82 bewoners!
Na zeven maanden crisis - waarbij het personeel van de rusthuizen meer dan 1000 bewoners, en soms ook hun eigen collega's, zag sterven - zijn deze werknemers vandaag nog kwetsbaarder in deze tweede golf: lichamelijk en geestelijk vermoeid. Hoe is het mogelijk dat we daar nog aan toe zijn?
Om de ramp te verlichten, hebben wij in juli een amendement van 30 miljoen euro voorgesteld om met spoed personeel aan te werven in deze rusthuizen. U heeft dit afgewezen. Vandaag komt u af met een voorstel van 30 miljoen, maar voor de hele non-profitsector, gespreid over 4 jaar, om de lonen te verhogen. Een stapje vooruit dus, het mag gezegd worden. Maar vergeet niet dat de vakbonden om 100 miljoen vroegen. 100 miljoen juist om ook nog extra personeel in te kunnen zetten. We kunnen niet toestaan dat er weer drama's plaatsvinden in de rusthuizen, we moeten nu personeel aanwerven!
We hebben ook een eerste lijn in de buurt nodig. Om eindelijk de snelle tests en efficiënte contactopvolging te kunnen organiseren waar vandaag zo'n gebrek aan is. Geen woord over de groepspraktijken.
Het is dankzij een hecht en efficiënt eerstelijnsnetwerk dat de inwoners van de Indische staat Kerala - drie en half keer de bevolking van België - acht keer minder doden hadden dan bij ons. Duizenden werknemers zorgen ginder voor informatie, screening en contactopvolging. De discrepantie is opvallend met het testsysteem van ons land dat bij het begin van de week in volle vlucht in elkaar stortte, terwijl de contactopvolging nog steeds onvoldoende vruchten afwerpt, wegens gebrek aan een vertrouwensrelatie met de bevolking.
Wij merken dat de discrepantie tussen de werkelijkheid en uw geruststellende uitspraken over de situatie van de daklozen net zo groot is. Dinsdag stelden vijf ngo's de vermindering aan de kaak van het aantal beschikbare bedden voor kwetsbare mensen nog voor de zomer, terwijl de winter en de tweede golf voor de deur staan. Zij roepen op de administratieve hindernissen weg te nemen die voor veel kwetsbare mensen de toegang tot de gezondheidszorg en de geestelijke gezondheidszorg, maar ook tot tests, in de weg staan.
Huisvesting
De huidige gezondheidscrisis scherpt bovendien de wooncrisis aan en benadrukt de toegenomen ongelijkheid. Veel gezinnen hebben het financieel nog moeilijker. De vraag naar voedselhulp was nog nooit zo groot. Mensen lijden honger in een van de rijkste regio's van Europa!
Toen u vorig jaar in oktober uw verklaring aflegde, sprak u over 43.000 gezinnen die op een sociale woning wachten. Gisteren haalde u het cijfer aan van 49.000 gezinnen op die wachtlijst. En u wees er terecht ook op dat we het hebben over 10 % van de Brusselse bevolking die op de wachtlijst voor sociale huisvesting staat.
Toen zei u ons: "Een extra bedrag van 425 miljoen zal vrij komen voor huisvesting gedurende de vijf jaar van deze legislatuur. " We zien inderdaad een doorbraak in de budgetten. Maar de fundamentele vraag , meneer de minister-president, is nu: "Wat wordt ermee gedaan? "
Omdat u ons gisteren vertelde - en M. Chahid herhaalde het daarstraks nog eens - dat we 50 % van sociale woningen gingen bouwen op openbare grond. Dus, als ik herlees, in uw regeerakkoord van 2019, heeft u het over 50 % woningen "met sociale bestemming" . Wat uiteraard niet hetzelfde is. De "sociale bestemming" omvat ook de huisvesting voor de lage en de middeninkomens. Dus, als we bijvoorbeeld weten dat woningen voor middeninkomens een gemiddelde huur hebben die bijna even hoog ligt als die op de privémarkt, dan weet ik niet hoe mensen die normaal gesproken een sociale woning zouden moeten hebben, het zullen redden.
Dus, meneer de minister-president, zal u toch wat preciezer moeten zijn in wat u zegt. Gaat u echt voor 50 % aan sociale woningen of bent u van plan om weer een rookgordijn op te trekken zoals in 2019? Mevrouw Ben Hamou vertelde ons: "In 2019 waren er 1.360 woningen in voorlopige oplevering. Daarvan waren er slechts 318 sociale woningen. Dus als dat is wat ons de komende jaren te wachten staat, kom dan niet zeggen dat u aan sociale huisvesting gaat doen, mijnheer de minister-president
Als u het gehele bedrag van 500 miljoen uitsluitend aan sociale huisvesting zou besteden, konden we uitgaan van minstens 2500 extra sociale woningen tegen 2024. Zonder het miljard mee te rekenen dat nog steeds op de SLRB-rekeningen geparkeerd staat...
Dan heeft u het nog over het beperken van ongerechtvaardigde huurverhogingen. Hoe u tewerk zult gaan is niet duidelijk. Maar zeker is wel dat de meeste huurprijzen de afgelopen jaren inderdaad ten onrechte zijn gestegen: 20 % meer dan de kosten van levensonderhoud. En, zoals u reeds opmerkte, is dat volledig buiten proporties ten opzichte van de ontwikkeling van de salarissen in ons Gewest. En de enige oplossing, wat ons betreft, om dit probleem op te lossen is net een dwingend kader. Bindend, om ze naar beneden te krijgen. Maar daar heeft u het niet over.
En dan begrijpen we ook nog steeds niet waarom u het moratorium op uitzettingen niet verlengt tot de gezondheidscrisis voorbij is. Het zou u nochtans niets kosten, terwijl het gezinnen zou behoeden om op straat gezet te worden, in afwachting dat ze opnieuw worden gehuisvest.
Dit zijn noodmaatregelen, zeg ik, die niet wegen op de begrotingen van het Gewest, die de schuld niet groter maken en die goed zijn voor de koopkracht van de Brusselse bevolking.
Antiracisme
Wat de kwestie van de sociale cohesie en de strijd tegen discriminatie betreft, heb ik niet de indruk dat de inzet en de urgentie van de situatie tot u doorgedrongen is. Hoe eindigde de lockdown in mei-juni? Met de grootste antiracistische beweging van de laatste jaren, in België en ook in de wereld tegen politiegeweld. Er was ook de hele mobilisatie rond de dekolonisatie et de 60e verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo. En heel die multiculturele jeugd die de oude wereld beu is en de straat opgaat.
Hier zegt u niets over. Niets over dekolonisatie, politiegeweld, pesterijen via administratieve sancties m.b.t. de gezondheidsmaatregelen. De Liga voor de rechten van de mens stelde nochtans een gedetailleerd verslag op waaruit blijkt dat het aantal misbruiken tijdens de lockdown toenam. Toen ik echter herhaaldelijk de vraag stelde in de speciale commissie, was de heer Philippe Close de enige die mij ten slotte een antwoord gaf, en die zei: "Nou ja, eigenlijk waren er geen wantoestanden..." Dus ik wil u een vraag stellen, meneer de minister-president. Bedoelt u dat de Liga voor de rechten van de mens onzin uitkraamt?
U zult toch wel weten dat België al jaren achterloopt op de Europese landen in de strijd tegen discriminatie op de werkplek. Dat wordt door niemand meer in twijfel getrokken. Nogmaals, niets, geen woord hierover. En over de huisvesting zegt u "dat u wil handelen" . Het wordt tijd. Maar we staan nu in 2019 op nul testing voor de woningmarkt en 2 voor de arbeidsmarkt... Nee, dit is helaas geen grapje.
Mobiliteit
U heeft het over meer bussen en er komen een paar nieuwe tramlijnen aan. Maar wanneer en met welke budgetten? Dat is niet duidelijk. Er is sprake van een "verhoging tegen 2022" . Dat staat in de verklaring van gisteren... Het vervoer zit nu stampvol, en de pers meldt ook dat het aanbod op zijn hoogtepunt is. Vergeet niet dat er sinds september 165 besmettingen waren onder het personeel van de MIVB. Het vervoersaanbod en zijn uurregeling moeten nu broodnodig worden uitgebreid.
Ook stelden we voor om de taxisector in te zetten om ons te helpen, een taxisector die onder deze crisis lijdt. Die zou ingezet kunnen worden voor het vervoer van zorgpersoneel, mensen met een mobiliteitsbeperking en onze kwetsbare senioren. Zo kan iedereen geholpen worden: de taxisector, die behoefte heeft aan extra inkomsten, het openbaar vervoer, dat gedeeltelijk zou worden ontlast, en onze senioren, van wie de gezondheid beter zou worden beschermd.
Er is nu ook een verzoek van de chauffeurs, mevrouw Van den Brandt, ik zeg het nog eens, om een beschermend zeil zoals in andere vervoersnetwerken. Waarom past u deze maatregel niet toe, mevrouw de minister? Waarom zorgt u er niet voor dat er meer wordt gepoetst? Waarom luistert u niet naar de werknemers?
Waarom luistert u niet naar de duizenden mensen die nu de petitie tegen een kilometerheffing ondertekenen?
U zei dus gisteren, meneer de minister-president dat deze belasting er komt om het gebruik van de auto te doen dalen. Er is in elk geval iets wat niet klopt aan die redenering. Waarom worden verhoogde begrotingsinkomsten verwacht, van 200 miljoen naar 500 miljoen per jaar? Blijkt daar niet uit dat men gewoon gezinnen wil laten dokken om de schatkist te vullen?
U weet heel goed dat veel werknemers geen andere keuze hebben dan met de auto naar hun werk te komen, wegens gebrek aan openbaar vervoer waar ze wonen. Mijn kameraad Francis legde het laatst nog eens uit. Hij haalde het voorbeeld aan van een verpleegster, een werkneemster van de essentiële sectoren, waar de lonen tot de laagste behoren. Uw kilometerheffing zou haar jaarlijks 1500 euro meer kosten. Is dit uw manier, mevrouw Van den Brandt, om de werkers in deze essentiële sectoren te bedanken, hen nog meer laten betalen? Vindt u niet dat ze al genoeg betaalden voor de crisis? Om nog maar te zwijgen van de vele ex-Brusselaars die de hoofdstad hebben verlaten omdat de huren te hoog waren en die nu eigenlijk dubbel gestraft worden: je moet opnieuw betalen om te komen werken.
En zo, mevrouw Van den Brandt, is er iets grondig fout. Want hierdoor worden de werkers de milieukwesties kotsbeu, juist in een tijd waarin we alle krachten nodig hebben om de klimaatuitdaging aan te gaan. We moeten beginnen met sociale alternatieven aan te bieden... Maar u begint met te straffen!
Werkgelegenheid
Ook als het werkgelegenheid betreft, kan uw verklaring ons niet overtuigen.
U geeft aan dat er steeds meer werkzoekenden komen, méér dan 30.000 werkzoekenden in Brussel. Het antwoord van de verklaring is niet opgewassen tegen deze uitdaging. U verzandt in steeds dezelfde oplossingen dat er meer ondersteuning en opleiding nodig is, het geheel in functie van de behoeften van de werkgevers, opleidingen die overigens altijd door de gemeenschap worden bekostigd.
Als er banen tekort zijn, weet u, is de eerste oplossing het scheppen van banen, niet het aanbieden van aanwervingspremies zoals uw nieuwe "Phoenix" bonussen. Uw premies stimuleren het mechanisme van carrouselbanen, een spelletje dat sommige bazen zeer waarderen en dat erin bestaat een werkloze aan te werven om van de premies te profiteren, hem te ontslaan wanneer de premies verlopen en het volgende jaar opnieuw te beginnen met een andere werkloze: een draaimolen die in uw Verklaring nog meer aangemoedigd wordt. U volhardt, zonder dat overigens te verbergen, jammer dat de heer Clerfayt niet aanwezig is, in werklozen tegen elkaar te laten concurreren, maar u lost de werkgelegenheidscrisis inhoudelijk niet op. Nog steeds biedt u onzekere werkomstandigheden aan.
In vergelijking met de verklaring van 2019 is er nieuws op economisch gebied: Met name de betaling van diverse premies die aangeboden werden aan bedrijven die tijdens de lockdown gesloten waren. Toch maken we ons grote zorgen over de toekomst van de kmo's en de zelfstandigen. U zegt dat het een snelle ondersteuning is, maar getuigenissen uit het veld wijzen op het tegendeel, de vertragingen zijn nog steeds te groot, en in vergelijking met Wallonië en Vlaanderen is de steun ontoereikend. We hadden dan ook gevraagd om een effectieve veralgemening van de maatregel om tijdelijk der huur voor cafés te laten vervallen, omdat we heel goed weten dat achter deze cafés in feite grote vastgoedgroepen zitten, zoals Cofinimmo bijvoorbeeld, die miljoenen winst maken: we vragen hen om een uitzonderlijke maatregel, in deze uitzonderlijke context, namelijk dat cafés een paar maanden geen huur hoeven te betalen, om hen wat ademruimte te geven.
In uw verklaring voor 2020 vinden we geen enkele blijk van empathie voor de werklozen en kwetsbare werknemers: Zo gaf u vorig jaar aan dat u het inkomen voor werklozen in opleiding wilde verhogen naar 4 euro per opleidingsuur, in de 2020-versie staat hier niets over. Hetzelfde geldt voor de poetshulpen via de dienstencheques: u gaf aan dat u hun werkomstandigheden wilde verbeteren, maar geen woord meer hierover in de 2020-verklaring. Wat de werksters met dienstencheques betreft, hadden we tijdens de eerste golf gevraagd om een specifieke steun van het Gewest voor deze werksters met lage lonen en die het dan moesten stellen met een werkloosheidsuitkering van 70 %. Zij kregen extra ondersteuning. Wij hopen dat in deze tweede golf die werksters ten minste recht zullen hebben op eenzelfde steun van het Gewest.
Conclusie
En dan blijft nog de cruciale vraag wie uiteindelijk alle toegekende bonussen en de beruchte 1,5 miljard aan schulden zal betalen. U geeft aan dat u hoopt op subsidies van de Europese Unie, waarbij u precies vergeet dat de EU zelf door de gemeenschap wordt gefinancierd.
U doet geen voorstel om de bedrijven die tijdens deze pandemie veel winst hebben gemaakt, te laten bijdragen. We denken hierbij met name aan grote distributeurs zoals Colruyt of Delhaize. En uw stilzwijgen over de vraag "wie gaat de rekening betalen? " versterkt ons vermoeden dat u hiervoor natuurlijk de bevolking zult laten opdraaien. Dat zien we al met de kilometerheffing. En de wil ontbreekt bij u, meneer de minister-president, om uit dit paradigma te geraken: Vandaag is er het lijden van de epidemie, en morgen zal er de pijn zijn van de bezuinigingen zijn als die schuld zal moeten worden terugbetaald. En het probleem wordt alleen maar uitgesteld.
Dus ik zal hier afsluiten meneer de minister-president. U wist geen raad met de gezondheidscrisis en u zult niet opgewassen zijn tegen de sociale crisis. Je kunt een bloeding niet stoppen met pleisters of oude recepten die niet gewerkt hebben. Noch door de verpleegster die u behandelt te verarmen. Of door de cafés en restaurants naar de verdoemenis te laten gaan. Of door onze ouderen in rusthuizen in de steek te laten.
En ik ga terugkomen op wat dhr. Chahid daarnet zei. Omdat ik denk dat we, gezien al deze vaststellingen, niet tegelijk de werknemers en de regering kunnen bedanken. En ik ga deze keer Peter Mertens citeren, de voorzitter van de PVDA, die net een boek heeft geschreven met de titel "Ze zijn ons vergeten" . Ik citeer, nu we het over onze ouderen hebben: "De ouderen zijn niet de laatsten. Het zijn de eersten.rs Het zijn de ontdekkers, de pioniers, degenen die ons alles geleerd hebben, die ons zijn voorgegaan. De ouderen zijn niet het verleden. Ze zijn de toekomst. Ze vertegenwoordigen wat wij gaan worden" . Dan moeten we , meneer de minister-president, voor de middelen zorgen zodat ze waardig kunnen leven en ouder worden! Het is deze gans andere maatschappij waar we nood aan hebben.
