Skip to content

4 maatregelen van de PVDA om de commercialisering van rusthuizen in Brussel te bestrijden.

4 maatregelen van de PVDA om de commercialisering van rusthuizen in Brussel te bestrijden.

De commerciële rusthuisuitbater Orpea zal tien rusthuizen in België sluiten, waaronder zeven in Brussel. De PVDA stelt vier stappen voor om uit de winstlogica te geraken die in de Brusselse rusthuissector heerst.

Na de aankondiging van de sluiting van 7 rusthuizen in Brussel, zei de directie van Orpea Belgium dat ze de banen en de zorg voor iedereen wil behouden. De aangekondigde sluiting zorgt voor ongerustheid en woede onder het personeel. Volgens de PVDA mag de ouderenzorg geen economische sector zijn zoals alle andere. Het gaat hier niet om een sector die winst moet maken voor de aandeelhouders, maar om een openbare dienst die de samenleving verschuldigd is aan onze ouderen. We ontwikkelen een vierstappenplan om de commercialisering van rusthuizen in Brussel tegen te gaan.

De 4 maatregelen van de PVDA voor een publieke sector die zorgt voor zijn senioren en personeel

In Brussel hebben de laatste drie regeringen de deur opengezet voor de commercialisering van de sector. Vandaag is maar liefst 66% van de rusthuizen in handen van grote privéspelers. De Brusselse minister van Volksgezondheid Alain Maron heeft aangekondigd dat hij de dominantie van grote concerns in Brussel wil verminderen, maar zijn beleid komt te laat en heeft geen succes. Voor de PVDA moet dat veranderen.

Eerste stap: democratische controle. De linkse partij wil dat de inspectierapporten openbaar worden gemaakt. Dit is zo in Vlaanderen, en die rapporten geven accurate informatie over de kwaliteit van de zorg. De partij wil ook dat de sector zijn financiële transacties transparant maakt via een uniform boekhoudsysteem voor alle rusthuizen. Zo kunnen we de werkelijke kosten van de verschillende aspecten van rusthuisbeheer controleren en ervoor zorgen dat de overheidssubsidies volledig naar de zorg en het personeel gaan, en niet naar vastgoedfondsen of aandeelhouders.

Tweede stap: overheidsomkadering. De PVDA stelt voor de huurprijzen van rusthuizen te reguleren. Het is heel goed mogelijk een huurplafond op te leggen op basis van objectieve criteria zoals het aantal vierkante meters, de voorzieningen, de isolatie en de staat van het gebouw, of de ligging. Zo kunnen we eindelijk de extreem problematische kwestie[1] van de exorbitante huurprijzen regelen. Die drijven de prijzen voor de bewoners op en zet het personeel onder druk..

Derde stap: de regionale overheid moet de zorgnormen herzien om kwaliteitszorg en degelijke arbeidsomstandigheden te garanderen. De personeelsnormen geven het minimumaantal personeelsleden per bed aan. Dit personeel wordt gefinancierd door de overheid. Maar die normen zijn al dertig jaar niet meer gewijzigd en beantwoorden absoluut niet meer aan de huidige behoeften. In veel rusthuizen heerst een personeelstekort, aangezien de directie niet verplicht is om meer personeel aan te werven. Ondanks de aangekondigde hervormingen laat minister Alain Maron een hele sector wachten. Laten we nu beginnen met de hervorming van de personeelsnormen.

Vierde stap: overheidsinvesteringen De PVDA wil dat de gemeenten meer geld krijgen zodat ze hun openbare rusthuizensector kunnen versterken. Zo kunnen ze nieuwe openbare rusthuizen openen die niet gebonden zijn aan een winstlogica, die onverenigbaar is met de zorg voor onze ouderen. Dit zal kwaliteitszorg in het hele land tegen betaalbare prijzen garanderen, wat de privésector niet kan bieden.

Enkel als we met het personeel, de bewoners, vakbonden en het middenveld samenwerken, kunnen we doeltreffend strijden tegen de wurggreep van de multinationals in de sector en samen een nieuwe logica opbouwen: openbare en democratisch gecontroleerde rusthuizen.

Orpea, een bedrijf dat de bewoners, het personeel en de overheid laat opdraaien

In januari 2022 verscheen het boek "Les fossoyeurs" door Victor Castanet. Daarin toont hij aan hoe Orpea een beleid had uitgewerkt dat in zijn rusthuizen tot een vorm van institutionele mishandeling leidde. Binnen de groep zie je eenzelfde patroon: dezelfde tekortkomingen, dezelfde personeelstekorten, dezelfde druk op het personeel, dezelfde rantsoenering van voedsel ...

Na de publicatie van het onderzoek nam de Franse staat maatregelen. In augustus 2022 bevestigde Orpea dat het overheidssubsidies die niet regelmatig waren aangevraagd, betaald of gebruikt tot op de euro ging terugbetalen. In ons land is de politieke reactie versnipperd en ondoeltreffend, als gevolg van de communautarisering van de ouderenzorg. Met drie bevoegde ministers, drie verschillende wetgevingen en drie soorten inspecties heeft Orpea weinig te vrezen. De opdeling van ons land is een concreet obstakel voor een collectieve aanpak van de multinational.

Een van de grootste besparingen gaat ten koste van het personeel. Enerzijds wordt niet-verplegend personeel in rusthuizen over het algemeen slecht betaald en zijn hun contracten vaak onzeker. Anderzijds houden de commerciële rusthuizen het aantal werknemers zo laag als de wetgeving toestaat en nemen zij aanzienlijk minder personeel in dienst dan de rusthuizen in handen van de overheid of verenigingen. Is het een verrassing dat de openbare rusthuizen twee keer zoveel extra personeel aanwerven als de commerciële rusthuizen?Nee. De dividenden van de aandeelhouders worden aangedikt door kostenbesparingen op de rug van het personeel en de bewoners. Terwijl Orpea en zijn concurrenten aanzienlijke directe of indirecte overheidsfinanciering ontvangen.

Dit is een andere bron van winst voor deze multinationals. In eerste instantie ontvangen zij steun van de federale regering via de sociale Maribel. Dit is een mechanisme om hen ertoe aan te zetten extra personeel in dienst te nemen in ruil voor lagere socialezekerheidsbijdragen. In het geval van Orpea betekent dit een jaarlijkse vermindering van de bijdragen met 6,9 miljoen euro. De regionale autoriteiten financieren de salarissen van het personeel dat in de zorgnormen is opgenomen, en de zorguitrusting. Alleen al voor Brussel gaat het in 2019 om meer dan 33,5 miljoen euro voor Orpea. Daarnaast is er het geld dat de OCMW's aan de commerciële rusthuizen betalen voor het verblijf van OCMW-uitkeringsgerechtigden die geen plaats kunnen vinden in openbare rusthuizen.

Hoe kunnen we aanvaarden dat een bedrijf als Orpea zoveel financiële steun krijgt van de overheid en tegelijkertijd, om zoveel mogelijk winst te maken, zeven Brusselse rusthuizen sluit, waardoor 400 personeelsleden en honderden bewoners onder druk komen te staan? Deze tegenstrijdigheid is onvermijdelijk wanneer een overheid de sleutels van een sector die openbaar zou moeten zijn, in handen geeft van commerciële bedrijven.

In de afgelopen 5 jaar heeft Orpea Belgium meer dan 30 miljoen euro winst gemaakt. Jean-Claude Marian, de oprichter van Orpea, is multimiljonair geworden. Hij verhuisde enkele jaren geleden naar België om te profiteren van belastingvoordelen. Zijn fortuin wordt nu geschat op 700 miljoen euro. (voetnoot bij ander artikel)

Voor de PVDA moet gezondheidszorg volledig in handen blijven van de publieke sector en niet onder druk komen te staan van de dividendenhonger van de aandeelhouders. Wij willen een betaalbare, humane, openbare rusthuissector met kwaliteitszorg voor onze senioren.