Inzake verkeersopstoppingen staat Brussel op plaats 14 in de Europese ranglijst. Wie in en rond Brussel circuleert, zit gemiddeld 41 uur per jaar vast in de file. Op sociaal, economisch en ecologisch vlak zijn de gevolgen dramatisch. Ieder jaar sterven er in Brussel meer dan 600 mensen voortijdig door de luchtverontreiniging. En dan spreken we nog niet over al die mensen die er ernstige longklachten door krijgen.
De beste manier om in de stad de luchtverontreiniging door het verkeer tegen te gaan, is het gebruik van voertuigen met verbrandingsmotoren aan banden te leggen. Maar op sociaal vlak mag dat natuurlijk geen negatieve gevolgen hebben, de gapende ongelijkheidskloof in Brussel mag er niet nog dieper op worden. Bijgevolg moet er stevig promotie worden gevoerd voor alternatieven om zich te kunnen verplaatsen : openbaar vervoer, fiets, deelauto en zulke dingen.
Om in Brussel de luchtverontreiniging en het vastlopend verkeer aan te pakken, hebben we absoluut een ambitieus mobiliteitsplan nodig. Personenwagens en vrachtwagens verspreiden het meeste fijn stof, waaronder het gevaarlijkste, het PM 2,5. De Lage Emissie Zone (LEZ), wordt vanaf 1 januari 2018 van kracht in het Brussels Gewest. Zo’n LEZ is jammer genoeg niet dié sociaal verantwoorde en duurzame oplossing die we absoluut nodig hebben.
Daarom stelt de PVDA een plan voor om de kwaliteit van de lucht en de mobiliteit daadwerkelijk te verbeteren:
* De Easy Pass : het abonnement van de MIVB, zonder meerkost, uitbreiden tot De Lijn, TEC, NMBS en Villo. Dit zou het gebruik van het openbaar vervoer met 5 % laten toenemen.
* Een compensatie voor het verbod op vervuilende auto’s : een gratis Easy Pass abonnement van ten minste 5 jaar voor ieder gezinslid van de wagenbestuurder.
* Het verbod op vervuilende oude doorsnee gezinswagens moet ook gelden ook voor recente luxewagens met zware motoren, evenals zware SUV’s.
* Het oprichten van een publieke dienst die de diensten van de MIVB, De Lijn, TEC en NMBS van het openbaar vervoer in de zone Brussel-Metropool op elkaar afstemt, zoals de uurroosters en duidelijke informatie over alle lijnen van alle vervoersmaatschappijen.
* Gratis ontradingsparkings bij de vertrekstations van pendelaars.
* Informatiecampagnes over de verbindingsmogelijkheden van de verschillende vervoersnetten.
* Het systeem van de bedrijfswagens aanpakken, om te kunnen investeren in goedkoop, comfortabel, frekwent, flexibel en snel openbaar vervoer (NMBS, De Lijn, TEC, MIVB).
* Ophouden miljoenen te investeren in de Brusselse tunnels en een plan uitwerken om deze te sluiten.
* Het Gewestelijk Expres Net (GEN) afwerken en de frekwentie verhogen.
* Het versneld aanleggen van veilige fietspaden in het hele Gewest.
* Het fietsgebruik in de volkswijken ondersteunen en gratis beveiligde fietsboxen installeren.
* Een tweede mobiliteitsweek voor vorming om het gebruik van de fiets meer te promoten.
* Meer buurtdiensten op wandelafstand : kribbes, kinderdagverblijven, scholen, postkantoren, bankkantoren, sportcentra enzovoort.
De huidige LEZ gaat ten koste van de bescheiden inkomens, maar de machobakken mogen gratis blijven vervuilen.
Met de LEZ wil de Brusselse regering vanaf 1 januari 2018 de oude dieselauto’s (van voor 1997) verbieden. Vanaf 2019 komen ook oude benzinewagens aan de beurt. Maar waarom laat men even veruilende auto's als Porsche Cayenne wel rijden? Net zoals 4x4's zijn de motoren zwaar en krachtig, met veel meer kW of PK dan bijvoorbeeld een Clio van twintig jaar oud. Bijgevolg zijn ze veel gulziger met brandstof en dus vervuilen ze heel sterk. Ze stoten ook meer kankerverwekkende stikstofoxydes (NOx) uit dan oude benzinewagens.
Waarom hanteert men twee maten en gewichten ? Dat is onaanvaardbaar. DieselGate heeft het bedrog van de autoconstructeurs blootgelegd. Door illegaal gesjoemel met de motorsoftware vervuilen hun auto’s nog een stuk harder dan ze beweren en toegelaten is. Volgens Test-Aankoop zouden er in ons land nog 130.000 wagens met die sjoemalsoftware rondrijden. Legaliseren, updaten of aanpassen is immers niet verplicht.
Het wetsontwerp voor de LEZ rept niet over compensaties voor de gezinnen van wie de auto wordt verboden, terwijl het toch het minste zou zijn hen voor vijf jaar een gratis abonnement te geven, om de sociale ongelijkheid niet nog erger te maken. Het wetsontwerp heeft het wel in het lang en in het breed, 65 bladzijden lang, over controles en boetes, 350 euro voor een overtreding. In Antwerpen heeft de LEZ in zes maanden tijd al 7 miljoen euro opgebracht voor ‘t Stad (2), al kost een overtreding daar “slechts” 125 euro, bovendien in een kleinere zone dan die in Brussel.
Amper minder verkeer
Er werden al een hoop studies uitgevoerd op basis van ervaringen in andere Europese steden. Londen, Göteborg en Berlijn vertonen geen verkeersafname die alleen maar aan hun LEZ te danken zou zijn. Maar ze tonen ontegensprekelijk wèl dat de LEZ de aankoop van nieuwe auto’s hard heeft gestimuleerd (3). Wie er het geld voor heeft, koopt een nieuwe auto als zijn oude de stad niet meer in mag. De luchtkwaliteit kan er dus niet heel fel op verbeteren, aangezien er hoe dan ook veel auto’s blijven rijden. Die auto’s blijven trouwens ook de klimaatbedreigende koolstofdioxide CO2 uitstoten. En het tijdverlies in de files en opstoppingen vermindert er niet eens op.
De kleine man betaalt, de aan(deel)houder wint.
Een LEZ zonder noemenswaardige alternatieven en compensaties, zoals in Brussel, werkt de vernieuwing van het automobielpark in de hand. En wie doet daar zijn voordeel mee ? De aandeelhouders van de autofabrikanten natuurlijk, en dat is toch wel het toppunt. Nadat ze de boel hebben belazerd met illegale motorsoftware, krijgen ze er nog een cadeau bovenop!
De Brusselse LEZ helpt te weinig tegen de luchtverontreiniging.
Wil de Brusselse regering de luchtverontreiniging werkelijk terugdringen, dan moet ze het anders aanpakken. Om te beginnen mag een Lage Emissie Zone de sociale ongelijkheid niet sterker maken.Er moeten compensaties komen en ervoor zorgen dat men in de stad geen auto nodig heeft. Ook de wagens met zware motoren zouden uit de stad geweerd moeten worden.
Daarom pleit de PVDA voor een gratis Easy Pass-abonnement van 5 jaar als vergoeding voor je auto, en de kinderen tot 25-jarige leeftijd van de bestuurder. Alternatieven moeten voorop staan, met als prioriteit de verdere uitbouw van het openbaar vervoer, verlaging van de rittentarieven, de afwerking van het GEN, de aanleg van beveiligde fietspaden, en plaatsing van gratis fietsboxen in de verschillende wijken.
Met het oog op het terugdringen van het autogebruik, heeft de PVDA bij het Brussels Parlement een resolutie ingediend om het MIVB-abonnement, zonder meerkosten, geldig te laten zijn op alle lijnen (De Lijn, TEC, NMBS). Dit zou zonder verdere uitgaven een reizigerstoename van 5 % opleveren(4). Zonder zo’n collectieve oplossing mag men geen afname van het autogebruik verwachten. Dat soort maatregelen garandeert tevens mobiliteit voor iedereen.
(1)https://www.rtbf.be/info/belgique/detail_les-belges-ont-perdu-en-moyenne-21-heures-dans-les-embouteillages-en-2016?id=9534727
(2)https://nieuws.vtm.be/binnenland/lez-leverde-antwerpen-al-7-miljoen-euro-op
(3)http://lodel.irevues.inist.fr/pollution-atmospherique/index.php?id=6325(4)http://weblex.irisnet.be/data/crb/doc/2015-16/130138/images.pdf#page=
(4)http://weblex.irisnet.be/data/crb/doc/2015-16/130138/images.pdf#page=
