Skip to content

Personeel en bewoners van Orpea willen veiligheid, transparantie en respect

Personeel en bewoners van Orpea willen veiligheid, transparantie en respect

Orpea, de commerciële uitbater van woonzorgcentra, wil tien residenties in België sluiten, waaronder zeven in Brussel. De multinational probeert de onzekerheid en woede van het personeel, de bewoners en hun gezinnen te sussen met vage beloften. Maar er is veel wantrouwen onder het personeel na het recente schandaal dat talrijke wantoestanden van de groep aan het licht bracht.

Na de aankondiging van de sluiting van tien woonzorgcentra, zeven in Brussel en drie in Vlaanderen, verklaarde de directie van Orpea Belgium dat ze de jobs en de zorg voor alle betrokkenen wil vrijwaren. Tijdens de buitengewone ondernemingsraad van 16 februari heeft de onderneming haar plan voor de toekomst uiteengezet1 op tafel. Dat plan voorziet in een investering in België van 90 miljoen euro in zorg, gebouwen, digitalisering en in de uitbreiding van het aanbod van gespecialiseerde zorg voor mensen met dementie. Maar de multinational is niet bereid dit plan zelf te financieren en stelt voor een extra investeerder in te schakelen, die naar eigen goeddunken kan besluiten tot ontslag of herstructurering. De raad van bestuur van het moederbedrijf van Orpea komt op 14 maart bijeen in Parijs. Ondertussen maakt het personeel zich zorgen en vraagt het garanties.

Het vraagt zich in de eerste plaats af of iedereen zijn job zal behouden. "Er zal nooit een plaats zijn voor iedereen," getuigt een werknemer, "want elke residentie heeft al haar onderhoudsploeg, elk centrum heeft zijn keukenploeg. Puur bedrog ... Ik denk er al over om elders een plek te zoeken", geeft ze toe. Orpea belooft om alle banen te behouden, maar op dit moment zijn er geen echte garanties, noch een duidelijk plan.

Veel personeelsleden zetten ook vraagtekens bij de voorwaarden van hun overplaatsing: "Naar waar worden we overgeplaatst? Op basis van welke criteria? "Mijn nieuwe werkplek zal misschien ver van mijn huis liggen", vreest een werknemer van de residentie Jardin de Provence. "We hebben ons leven georganiseerd op basis van waar we werken, waar onze kinderen naar school gaan, onze hobby's en soms waar we wonen, en nu wordt alles op zijn kop gezet. Ons persoonlijk leven gaat helemaal veranderen door Orpea. Hoe gaan ze ons daarvoor compenseren?", vraagt ze. Voorlopig laat de directie van Orpea Belgium de onzekerheid spelen.

Een vakbondsafgevaardigde vertelt over de verwarring in de woonzorgcentra vandaag. "Sommige werknemers zijn bang om op een zijspoor te worden gezet omdat het lokale management van de residenties plannen maakt met personeel in gedachten dat zal volgen. In veel woonzorgcentra vertrekken de bewoners nu al, in plaats van te wachten tot ze overgeplaatst worden.", zegt ze. Het is onverantwoord van Orpea om sluitingen aan te kondigen zonder tegelijkertijd een plan en duidelijke richtlijnen voor bewoners en personeel voor te stellen. Hoeveel plaatsen zijn er elders voor de bewoners? Hoeveel banen voor het personeel? En in welk woonzorgcentrum?

Personeel en bewoners zijn nu het slachtoffer van Orpea's winstbejag. "Als je naar het personeel luistert," weet Jan Busselen, Brussels PVDA-volksvertegenwoordiger, "hoor je dat zij zekerheid, duidelijkheid en respect willen voor henzelf en voor de ouderen voor wie zij zorgen. Vandaag ervaart het personeel de aankondiging als een klap in het gezicht, een groot gebrek aan respect van de directie. De koks, het onderhouds- en administratief personeel, zorgassistenten en verpleegkundigen houden van hun werk, ondanks de steeds moeilijkere omstandigheden. Zij doen noodzakelijk werken hun banen moeten onder dezelfde voorwaarden worden gegarandeerd", aldus Jan Busselen. "Komt er een vergoeding voor de schade die deze sluitingen veroorzaken? Waarom moeten degenen die voor onze ouderen zorgen opnieuw de prijs betalen?",voegt hij eraan toe.

Deze eisen zijn volkomen legitiem en haalbaar gezien de financiële situatie van de aandeelhouders van de groep (zie hieronder). Er is geld aan de top van de Orpea-piramide. De vraag is of dat geïnvesteerd zal worden in mensen, zodat de arbeidsomstandigheden en de kwaliteit van de zorg kan verbeteren, of de portemonnee van de aandeelhouders zal blijven vullen.

Orpea-aandeelhouders stellen het heel goed

Hoewel Orpea liquiditeitsproblemen heeft, blijft de groep zeer winstgevend. In 2022 onthulde het boek "Les Fossoyeurs" van Victor Castanet de schandalige praktijken van de groep ten opzichte van personeel en ouderen. Het boek had een aanzienlijke invloed op de beursgenoteerde aandelen van Orpea. Sindsdien krijgt Orpea geen krediet meer op de financiële markten en de schuldeisers oefenen druk uit op de groep om structurele veranderingen door te voeren om de investeerders gerust te stellen. Ondanks de beurscrisis is de reële activiteit van Orpea echter niet teruggelopen, met een omzet van 2,3 miljard in 2022 (een stijging van 10,9 % ten opzichte van de eerste helft van 2021).2). In 5 jaar (2016-2021) is er geen enkel jaar een tekort geweest, het bedrijf heeft zelfs bijna 1 miljard euro aan nettowinst opgebouwd. Daarvan is 268 miljoen naar de aandeelhouders gegaan. De Orpea-groep is bovendien ook zeer actief in de vastgoedsector en bezit vastgoedactiva ter waarde van 8,5 miljard euro.3

De Belgische dochteronderneming blijft niet achter. In de afgelopen 5 jaar heeft Orpea Belgium meer dan 30 miljoen euro winst gemaakt. De situatie is financieel gunstig en het bedrijf heeft geen reden om zijn personeel te laten opdraaien om de aandeelhouders gerust te stellen.

Het is zeker het vermelden waard dat Jean-Claude Marian, de oprichter van Orpea, multimiljonair is geworden dankzij het zogenaamde "grijze goud". De Fransman bracht zijn bedrijf naar de beurs en verhuisde enkele jaren geleden ook naar België om onze belastingvoordelen te genieten. Zijn fortuin wordt nu geschat op 700 miljoen euro4

De winsten die de heer Marian en andere aandeelhouders in de loop der jaren hebben kunnen opstrijken danken ze aan het personeel en de bewoners. Met lage lonen voor het personeel, met onzekere contracten, met een werkgelegenheidsgraad zo laag als de wetgeving toestaat. De sluiting van 10 woonzorgcentra is ongerechtvaardigd en beantwoordt aan een winstlogica waarbij het personeel als oude sokken worden afgedankt.

1https://www.orpea.be/nl/nieuws/toekomstplan-van-90-miljoen-euro-voor-orpea-belgie

https://www.orpea-group.com/actionnaires-investisseurs/documentation/rapports-financiers/

3Halfjaarlijks financieel verslag 2022

4https://www.challenges.fr/classements/fortune/jean-claude-marian-et-sa-famille_1409